dunyadavan.com

Urartu Kralı Minua tarafından M.Ö. 9. yüzyılda inşa edilen ve halk arasında Şamran Kanalı olarak bilinen tarihi yapı, bu yıl kısmen kurudu. Gürpınar’dan Van Kalesi’ne kadar uzanan ve yüzyıllar boyunca tarım ve hayvancılığa can veren kanal, Van ve çevresindeki birçok köy ile mahalleye sulama suyu ulaştırdı. 2800 yıllık bu su yolu, Van Ovası’nda yaşayan halkın bağcılık, bostancılık ve küçük ölçekli tarımla geçinmesini sağladı.

Tarihi önemiyle öne çıkan Minua Kanalı, bakımsızlık ve ilgisizlik nedeniyle her geçen gün yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. UNESCO Geçici Dünya Mirası Listesi’ne alınması için başlatılan çalışmalar sürerken, hem kuraklık hem de idari ihmal bu süreci sekteye uğrattı. Kanalın başına yazdırılan Urartu kitabelerinde, Kral Minua’nın “Bu suya zarar verenin toprağı kurusun, tarlası taş kesilsin” şeklindeki bedduasına yer verildi

Su akışının kesilmesiyle birlikte Edremit’te bağ ve bahçeler kurudu. Eski Cami Mahallesi Muhtarı Mehmet Demir, halkın günlerdir kendisini aradığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Şamran artık gelmedi. Edremit’in yüzde 40’ı susuz kaldı. Ağaçlar kurudu, bahçeler susuzluktan yandı. İnsanlar çaresizlik içinde. Gece gündüz telefonlar aldım ama elimden bir şey gelmedi. Bu su derhal bırakılmalı. Aksi halde toprak tamamen çoraklaşacak.”

Kanal çevresinde hayvancılıkla geçimini sağlayan Zeki Olgaç ise yaşanan durumu şöyle anlattı:
“Günlerdir bir damla su akmadı. Hayvanlarım susuz kaldı. Keçilerimin çoğunu satmak zorunda kaldım. Ot yetişmediği için hayvanın önüne koyacak bir şey kalmadı. Bu sadece benim değil, bütün köyün sorunu. Ne tarım kaldı ne hayvancılık. Hepimiz perişan olduk.”

Öte yandan, kanalın Edremit bölümünde uzun süredir temizlik yapılmadığı bildirildi. Çöp ve moloz birikintileri, suyun doğal akışını engelledi. DSİ tarafından geçmiş yıllarda yapılan beton kaplama çalışmaları da hem tarihi dokuya zarar verdi hem de suyun geçişini yer yer zorlaştırdı.

Vatandaşlar, yetkililere çağrıda bulunarak kanalın bir an önce temizlenmesini, suyun yeniden bırakılmasını ve bu tarihi mirasın korunmasını istedi.